Ochrona prawna kobiet karmiących piersią
Ochrona kobiet karmiących piersią jest istotnym zagadnieniem zarówno w kontekście prawnym, medycznym jak i społecznym. W Polsce, istnieją przepisy prawne oraz inicjatywy mające na celu wspieranie i ochronę kobiet karmiących piersią.
Kluczowe aspekty prawne ochrony kobiet karmiących piersią
PRAWO DO PRZERW W PRACY
Z przepisów Kodeksu pracy (art. 187) wynika, iż pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy, wliczanych do czasu pracy.
Od tej zasady istnieją jednak odstępstwa, mianowicie:
- Pracownica karmiąca więcej niż jedno dziecko ma prawo do dwóch przerw w pracy, po 45 minut każda.
- Pracownicy zatrudnionej przez czas krótszy niż 4 godziny dziennie przerwy na karmienie nie przysługują.
- Pracownicy, której czas pracy nie przekracza 6 godzin dziennie, przysługuje jedna przerwa na karmienie.
Przerwy na karmienie mogą być, na wniosek pracownicy, udzielane łącznie.
Ponadto nie ma przeszkód, aby pracownica w miejsce połączonych przerw odpowiednio wcześniej kończyła swoją pracę.
Fakt karmienia dziecka piersią, przez określony czas, pracownica powinna potwierdzić stosownym zaświadczeniem lekarskim.
Pozbawienie przez pracodawcę, pracownicy karmiącej piersią, w/w uprawnień narazi go na odpowiedzialność wykroczeniową.
Jak już wyżej wspomniano, przerwy związane z karmieniem dziecka, wlicza się do czasu pracy. A zatem traktuje się je tak jak gdyby ona faktycznie w tym czasie pracowała, tym samym pracownica zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Prace wzbronione kobietom karmiącym piersią
Kobiety karmiące dziecko piersią (podobnie jak kobiety w ciąży) nie mogą wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie lub karmienie dziecka piersią (art. 176 KP). Wśród prac wzbronionych wymienia się prace:
- związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym ręcznym transportem ciężarów,
- mogące mieć niekorzystny wpływ ze względu na sposób i warunki ich wykonywania, z uwzględnieniem rodzajów czynników występujących w środowisku pracy i poziomu ich występowania
Wobec tego, iż przepis określa generalny i bezwzględny zakaz wykonywania przez kobiety karmiące dziecko piersią prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia, a mogących mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowi lub karmienie dziecka piersią, pracownica ma prawo do odmowy wykonania poleceń przełożonych w tym zakresie, jako sprzecznych z przepisami prawa pracy, bez obaw przed konsekwencjami ze strony pracodawcy, choćby takimi jak wypowiedzenie umowy czy nałożenie kar porządkowych.
O obowiązkach pracodawcy, związanych z zatrudnianiem pracownicy karmiącej dziecko piersią, przy pracach wzbronionych dowiesz się szerzej z art. 179 KP.
Pracodawca zatrudniający pracownicę karmiącą przy pracy wzbronionej jest obowiązany, w zależności od rodzaju wykonywanej pracy:
- przenieść pracownicę do innej pracy, a jeżeli przeniesienie jest niemożliwe, zwolnić ją na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy,
- dostosować warunki pracy do wymagań określonych w przepisach lub ograniczyć czas pracy, aby wyeliminować zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa pracownicy, a jeżeli dostosowanie warunków pracy na dotychczasowym stanowisku pracy lub skrócenie czasu pracy jest niemożliwe lub niecelowe, pracodawca jest obowiązany przenieść pracownicę do innej pracy, a w razie braku takiej możliwości zwolnić pracownicę na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.
Prawo do poradnictwa laktacyjnego
Karmienie piersią jest pięknym i naturalnym, ale jednocześnie wymagającym procesem, który przynosi liczne korzyści zarówno matce, jak i dziecku. Aby jednak karmienie piersią przebiegało prawidłowo, często potrzebne jest odpowiednie profesjonalne wsparcie osoby, która udzieli świeżo upieczonej mamie instrukcji. Prawidłowe bowiem przystawienie dziecka do piersi jest kluczowe dla skutecznego karmienia. Jednocześnie niewłaściwa technika może prowadzić do problemów takich jak ból sutków, zastoje pokarmu, a nawet zapalenie piersi. Co za tym idzie może prowadzić do zniecierpliwienia i turbulencji emocjonalnych karmiącej piersią mamy.
Ustawa o wsparciu kobiet w ciąży i rodziny „ Za życiem”, wśród uprawnień na rzecz kobiet w ciąży oraz dziecka wymienia uprawnienie do poradnictwa laktacyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem matek dzieci urodzonych przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży lub urodzonych z masą urodzeniową poniżej 2500 g.
Jednocześnie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, gwarantuje opiekę położnej podstawowej opieki zdrowotnej, w zakresie nauki prawidłowego karmienia piersią, oceny odruchów noworodka, sposobu oraz technik karmienia piersią.
Joanna Nowak
