Karolina Chojnacka Położna Środowiskowo-Rodzinna, Certyfikowany Doradca Laktacyjny, Doradca Noszenia W Chustach I Nosidłach Miękkich Położna środowiskowa, rodzinna obejmuje swoją opieką kobietę i jej rodzinę. Jej opieka przysługuje każdej kobiecie od urodzenia aż do śmierci, a także noworodkom i niemowlętom płci męskiej przez pierwsze dwa miesiące życia. W tym artykule skupimy się przede wszystkim na roli położnej środowiskowej w okresie okołoporodowym. Jak i kiedy zacząć szukać położnej środowiskowej? Jak zabrać się za poszukiwania położnej środowiskowej, kiedy i gdzie jej szukać? Położne rodzinne pracują przede wszystkim w poradniach podstawowej opieki zdrowotnej, czyli najczęściej placówkach, gdzie znajdziesz lekarza rodzinnego, ale także prowadzą indywidualne praktyki, posiadające kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia lub świadczą usługi prywatne. Chociaż to teoretycznie oczywiste, że możesz skorzystać z usług położnej prywatnie, to jednak wiele pacjentek nie ma tej świadomości, myśląc, że takie świadczenia mogą uzyskać tylko na NFZ. Poszukiwania swojej położnej środowiskowej rozpocznij już w pierwszej połowie ciąży! Gdzie znaleźć położną środowiskową? Jeśli chcesz skorzystać z usług położnej środowiskowej na NFZ to zacznij poszukiwania od swojej poradni POZ. Najprawdopodobniej masz już złożoną deklarację wyboru położnej w tej placówce, co możesz sprawdzić w swoim koncie pacjenta – https://pacjent.gov.pl/internetowe-konto-pacjenta. Warto w rejestracji poradni poprosić o kontakt do tej położnej lub informację o godzinach, gdy można spotkać ją w poradni. Jak sama nazwa wskazuje, naturalnym miejscem bytowania położnej POZ jest środowisko, czyli Wasze domy. Porozmawiaj z położną, powiedz o swoich oczekiwaniach, potrzebach, omówcie, jak będzie wyglądać Wasza współpraca. Wtedy podejmij decyzję, czy jest to osoba, z którą „zwiążesz się” na najbliższe kilka miesięcy, a po porodzie z pełnym zaufaniem i swobodą zaprosisz do swojego domu na wizyty patronażowe. Jeśli to nie Twój klimat – szukaj dalej. Warto zapytać koleżanki o polecajki i antypolecajki, poszukać ich również na lokalnych grupach dla mieszkańców np. na portalach społecznościowych jak Facebook. To zazwyczaj dobra droga, ponieważ większość położnych, zwłaszcza w większych miastach, obejmuje swoją opieką kobiety na konkretnym obszarze miasta. Dlaczego warto wybrać położną wcześniej? Udało się? To teraz czas na rozpoczęcie edukacji przedporodowej, która przygotuje Cię do porodu, połogu, opieki nad noworodkiem. W ramach NFZ przysługuje Ci bezpłatna edukacja przedporodowa, którą najlepiej rozpocząć od 21. tygodnia ciąży. Dlatego też wspomniałam wcześniej o poszukiwaniach odpowiedniej położnej w pierwszej połowie ciąży. Po pierwsze – jest to czas, w którym należy rozpocząć edukację, po drugie – gdy zdecydujesz się zbyt późno na współpracę z daną położną, może ona już nie mieć miejsc na objęcie Ciebie i Twojego noworodka opieką. Czego dotyczy edukacja przedporodowa? Edukacja przedporodowa obejmuje naprawdę szeroką tematykę, dlatego tak wcześnie ją rozpoczynamy. Pomiędzy 21. a 32. tygodniem ciąży można zrealizować jedną wizytę edukacyjną w tygodniu, natomiast po 32. – dwie wizyty. W ramach spotkań omawiamy taką tematykę, jak: symptomy zbliżającego się porodu i jego rozpoczęcie, korzyści i zagrożenia z porodu drogami natury, wskazania do cięcia cesarskiego, wskazania i przebieg indukcji porodu, przygotowanie ciała do porodu, pozycje wertykalne w porodzie, sposoby łagodzenia bólu porodowego, nacięcie i szycie krocza, przebieg pierwszych godzin po porodzie w szpitalu, plan porodu, szczepienia ochronne dzieci, przebieg połogu, postępowanie z raną i blizną po pęknięciu/nacięciu krocza czy cięciu cesarskim, korzyści z karmienia naturalnego, fizjologia laktacji, pozycje do karmienia oraz to, jak powinno wyglądać dostawienie do piersi, odciąganie i przechowywanie pokarmu, metody podaży mleka odciągniętego lub modyfikowanego, wskazania do dokarmiania noworodka, wybór sprzętu laktacyjnego, najpowszechniejsze problemy laktacyjne, adaptacja noworodka po porodzie, otoczenie noworodka, pierwszy spacer, urządzenie kącika noworodkowego, pierwsza kąpiel i szeroko pojęta pielęgnacja, toaleta, prawidłowe podnoszenie, noszenie, przebieranie, problemy pielęgnacyjne, które mogą pojawić się w pierwszych tygodniach życia dziecka. Jak wygląda wizyta patronażowa położnej? Po porodzie położna przychodzi na wizytę patronażową po umówieniu terminu z rodzicami. Pierwsza wizyta powinna odbyć się w ciągu 48 godzin od otrzymania zgłoszenia, czyli złożenia przez rodziców deklaracji w poradni POZ. Jednak polecam i sama preferuję otrzymanie informacji od rodziców niezwłocznie po porodzie, aby odpowiednio zaplanować sobie pracę. Umożliwia to zrealizowanie wizyty w spokoju i przeznaczenie na nią odpowiedniego czasu. W ramach opieki na NFZ mamie i noworodkowi przysługuje 4–6 wizyt patronażowych w pierwszych 8 tygodniach życia dziecka. Na pierwszą wizytę należy przeznaczyć około 90 minut. Dobrze, aby w pierwszej wizycie uczestniczyli oboje rodzice, zwłaszcza gdy w domu jest starsze dziecko, które wymaga opieki. Podczas wizyty położna: zbierze wywiad z mamą na temat przebiegu porodu i wczesnego okresu poporodowego, wypełni dokumentację medyczną, zbada dziecko, oceni jego przyrost masy ciała, opowie o pielęgnacji skóry, pępka, okolicy pieluchowej, odpowie na pytania dotyczące noworodka, może pomóc z pierwszą kąpielą (jeśli rodzice wcześniej przygotują wanienkę, ręcznik, płyn do kąpieli, ubranka itd.), zbada piersi mamy, oceni obkurczanie się macicy, skontroluje obrażenia krocza lub bliznę po cięciu cesarskim, pomoże z dostawieniem noworodka do piersi lub doradzi w przypadku karmienia butelką. Bardzo ważne, aby na każdą wizytę przygotować książeczkę zdrowia dziecka, do której położna będzie wpisywać informacje na temat maluszka, opisywać ewentualne problemy oraz zapisywać zalecenia. Konieczne jest również przekazanie położnej informacji od specjalistów, których odwiedzacie. Kolejne wizyty patronażowe będą już na pewno krótsze, co oczywiście zależy od Waszych potrzeb i pytań. Na każdej wizycie położna powinna jednak zbadać maluszka, ocenić przyrost masy ciała oraz stan położniczy i psychiczny mamy. Godziny pracy położnych środowiskowych w ramach NFZ Wizyty położnej środowiskowej w ramach NFZ mogą odbywać się od poniedziałku do piątku pomiędzy 8:00 a 18:00. Położna to nie kontrola sanepidu Na koniec najważniejsze – położna środowiskowa to człowiek taki sam jak Wy 😉 To nie inspekcja sanitarna, która będzie sprawdzać, czy kurze są odpowiednio starte. To człowiek, który w pełni rozumie, że to szczególny czas w Waszym życiu, w którym macie skupić się na odpoczynku i poznawaniu Waszego nowego człowieka. To, że w zlewie leżą gary, a przy pralce pranie, to zupełnie naturalna sprawa, która nie ściągnie na Was MOPSu. Oczywiście, gdy zachodzi podejrzenie, że dziecku może dziać się krzywda, obowiązkiem położnej jest powiadomienie odpowiednich służb.