Archiwa Dla przyszłych mam

Zanim poczujesz pierwsze ruchy dziecka – prekoncepcja, czyli jak przygotować się do ciąży

Agnieszka Kaczocha Mama Dlaczego warto świadomie przygotować się do ciąży? Decyzja o posiadaniu dzieci to jedna z najważniejszych decyzji, jaką podejmuje w swoim życiu kobieta. Czasem wieść że zostaniemy mamą, jest dla nas całkowitą niespodzianką, szokiem i niedowierzaniem, ponieważ życie lubi pisać swoje własne scenariusze. Jednak gdy mamy na to przestrzeń, sprecyzowane plany i mentalnie czujemy się gotowe do roli rodzica, warto zadbać o jak najlepsze przygotowania do ciąży. Poniższy artykuł jest zbiorem wskazówek, które pomogą Ci w świadomy sposób przygotować się na ten wyjątkowy czas. Jeśli jesteś w takim właśnie punkcie swojego życia i zastanawiasz się, co możesz zrobić, by zdać o swoje zdrowie, zanim zajdziesz w ciążę, zapraszam Cię do lektury. Wizyta u ginekologa – pierwszy krok w planowaniu ciąży Pierwszym i najbardziej logicznym krokiem będzie wizyta u ginekologa. Porozmawiaj z lekarzem o swoich planach, a na pewno zbierze wywiad zdrowotny, rozpocznie i zleci wszystkie niezbędne badania. Ginekolog z pewnością wykona USG oraz badanie wewnętrzne, by wykluczyć wszelkie nieprawidłowości układu rozrodczego. Pomoże Ci ustalić, kiedy przypadają Twoje dni płodne, gdy szansa na zajście w ciążę jest największa. Wśród zleconych badań na pewno znajdzie się morfologia krwi, badanie ogólne moczu, poziom glukozy we krwi, TSH a także pomiar stężeń przeciwciał klasy IgG przeciwko Toxoplasmie gondii. Jeśli minął więcej niż rok od Twojej ostatniej cytologii i USG piersi, również warto zadbać o ich wykonanie przed ciążą. Znaczenie TSH i zdrowia tarczycy przed ciążą Jeśli zastanawiasz się, czym jest TSH, to dobry moment, by poświęcić nieco więcej uwagi Twojej tarczycy. TSH (hormon tyreotropowy) to hormon produkowany przez przysadkę mózgową, który reguluje funkcję tarczycy i odgrywa niezwykle ważną rolę w staraniach o ciążę. Mimo iż normy laboratoryjne wskazują wartość 4 mIU/L jako najwyższy akceptowalny wynik, warto wspomnieć że optymalny wskaźnik TSH dla kobiet planujących ciążę wynosi poniżej 2,5 mIU/L. Wyższe wskaźniki mogą prowadzić do niedoczynności tarczycy, w ciąży wartość TSH zazwyczaj rośnie, a hormonu ma przecież starczyć zarówno dla mamy jak i dla dziecka. Warto również rozważyć wykonanie USG tarczycy, gdyż same wyniki badań krwi mogą nie dawać pełnego obrazu jej funkcjonowania i nie pokażą ewentualnych zmian i ognisk zapalnych. Wiele kobiet doświadcza niepowodzeń w zachodzeniu w ciążę właśnie z racji chorób związanych z tarczycą, dlatego jeśli nigdy jej nie badałaś, a rozważasz ciążę – zadbaj o odpowiednie badania (specjalistą w tym zakresie jest endokrynolog). Suplementacja i styl życia przed zajściem w ciążę Minimum miesiąc przed staraniami (a idealnie już trzy miesiące przed) należy rozpocząć przyjmowanie kwasu foliowego, a najlepiej suplementów dla kobiet planujących ciążę, które oprócz niego zawierają cholinę, jod, witaminę D, B6 i B12, cynk oraz DHA. Zadbaj też o aktywność fizyczną i zbilansowaną dietę, bogatą w zdrowe tłuszcze, białko, kwasy DHA i Omega 3, warzywa i owoce oraz nawodnienie organizmu – to samo powinno tyczyć się też Twojego partnera. Kobietom planującym ciążę zaleca się również wizyty stomatologiczne celem wyleczenia ewentualnych ubytków i próchnicy, by uniknąć stanów zapalnych już w samej ciąży. Unikanie używek a zdrowie reprodukcyjne O szkodliwości palenia papierosów i innych wyrobów tytoniowych nie trzeba już dziś nikomu przypominać a zwłaszcza kobietom planującym ciążę. Jednocześnie warto podkreślić, że palenie tytoniu przez mężczyzn zmniejsza jakość ich nasienia jak i liczebność plemników. W okresie starań warto również zrezygnować z picia alkoholu z racji możliwego osłabienia zdolności rozrodczych i szkodliwego wpływu na płód w przypadku dojścia do zapłodnienia. Nastawienie psychiczne – kluczowy element starań o dziecko Na sam koniec trzeba wspomnieć o sprawie najważniejszej, a mianowicie o nastawieniu psychicznym. Nie dopuśćcie do tego, by Wasze starania o dziecko przerodziły się w obsesyjne mierzenie temperatury, ciągłe robienie testów ciążowych czy owulacyjnych i zostały sprowadzone do funkcji wyłącznie prokreacyjnej. Cieszcie się sobą, celebrujcie wspólne chwile i nie zniechęcajcie się, jeśli nie uda się od razu. Przyjmuje się, że diagnostykę w kierunku niepłodności należy rozpocząć po około roku bezskutecznych starań, więc podejdźcie do tego na spokojnie, a jeśli coś wzbudzi Wasz niepokój wcześniej, nie wahajcie się skonsultować ze specjalistą. Bądźcie na siebie otwarci, rozmawiajcie o Waszym przyszłym życiu i podejmijcie tę niezwykle ważną decyzję o rodzicielstwie świadomie. Szczęśliwi rodzice to szczęśliwe dziecko. Powodzenia! Agnieszka Kaczocha

III trymestr ciąży – objawy, przygotowanie do porodu i zmiany w ciele kobiety

Sara Bogan Specjalista Pielęgniarstwa Ginekologicznego, Doradca Laktacyjny W III trymestrze kobiety najczęściej zaczynają odczuwać negatywne skutki ciąży takie jak: zmęczenie, obrzęki, problemy z koncentracją, snem, zgagą. Pojawia się poddenerwowanie związane ze świadomością, że już niedługo na świecie pojawi się człowiek, za którego trzeba wziąć odpowiedzialność. Mimo wielkiej radości, kobiety często odczuwają niepokój, dlatego bardzo ważne jest by odpowiednio przygotować się na ten czas. Zmiany w ciele i potrzeba wsparcia fizjoterapeuty Ostatni trymestr ciąży to okres intensywnego wzrostu płodu oraz pojawiania się dużych zmian w kobiecym ciele. Rosnący razem z dzieckiem brzuch, powoduje zmianę położenia środka ciężkości, co wymusza zmianę postawy ciała. Wymuszona pozycja może prowadzić do pojawienia się dolegliwości bólowych kręgosłupa – dlatego jeżeli do tej pory kobieta nie korzystała z wizyty u fizjoterapeuty uroginekologicznego, jest to idealny moment. Problemy z pęcherzem i zgagą – co jest normalne, a co niepokojące? Powiększająca się macica uciska na pęcherz moczowy, przez co kobiety zdecydowanie częściej niż do tej pory odczuwają parcie na mocz – i jest to całkowicie normalne.Niepokojącym objawem jest pojawienie się nietrzymania moczu – w takiej sytuacji warto skonsultować się z fizjoterapeutą, który zatroszczy się o mięśnie dna miednicy.Ciężarna macica uciska również na żołądek, co z kolei prowadzi do cofania się kwaśnej treści do przełyku – pojawia się pieczenie i palenie – tak zwana zgaga.By zminimalizować tę dolegliwość, warto spożywać częste i małe posiłki, unikać pikantnych oraz tłustych potraw. Niektórym ciężarnym pomagają migdały lub zimne mleko. Skurcze przepowiadające – jak je rozpoznać? W III trymestrze coraz częściej pojawiają się skurcze przepowiadające macicy. Bardzo często powodują strach u kobiet, szczególnie tych będących w ciąży po raz pierwszy, natomiast są naturalnym objawem, świadczącym o przygotowywaniu się mięśnia macicy do porodu.Nazywamy je skurczami Braxtona-Hicksa – charakteryzują się twardnieniem brzucha, inaczej zwanym “stawianiem macicy”, pojawiają się co kilka do kilkunastu minut (nie powinny występować częściej niż co 5 min), trwają ok. 15–30 s i zwykle ustępują po 2 h – tym różnią się od typowej akcji skurczowej, która z czasem nabiera na sile. Wybór położnej i przygotowanie do edukacji okołoporodowej Jeżeli kobieta do tej pory nie wybrała swojej położnej środowiskowej, III trymestr ciąży to ostatni moment, by to zrobić. Położna poprowadzi edukację, podczas której przygotuje rodzinę do porodu, połogu, karmienia piersią, rozwieje wątpliwości dotyczące pielęgnacji noworodka, a także przyjedzie do domu po porodzie na wizytę patronażową. Przygotowanie emocjonalne i fizyczne do porodu III trymestr ciąży to czas, kiedy kobieta powinna wyjątkowo o siebie zadbać i przygotować się emocjonalnie oraz fizycznie do porodu oraz macierzyństwa.Mówi się, że poród to ruch, dlatego te ostatnie miesiące ciąży warto poświęcić na przygotowanie ciała oraz głowy do porodu – świetnie sprawdzą się tutaj zajęcia ruchowe dla kobiet w ciąży, medytacje, relaksacje czy kurs hipnorodzenia.Warto pamiętać o tym, że poród to nie tylko narodziny dziecka, lecz także kobiety-matki i mężczyzny-ojca – dlatego edukacja i świadomość mogą znacznie ułatwić przyjmowanie nowych ról. Dostosowanie domu i pakowanie torby do porodu Ostatni trymestr ciąży to czas, kiedy warto dostosować dom do pojawienia się w nim noworodka. Odpowiednie zaaranżowanie przestrzeni może znacznie ułatwić funkcjonowanie rodziny po powrocie ze szpitala. Warto pamiętać, że najważniejsza jest funkcjonalność – nie wygląd – o czym bardzo często zapominamy.Torba do porodu – to już ostatni moment na to, by ją przygotować i oszczędzić sobie i partnerowi stresu. Pamiętajmy o tym, że pojawienie się skurczów często bardzo stresuje przyszłych rodziców, a pakowanie torby w bólach i pod presją nie jest najlepszym pomysłem. Jedzenie po porodzie – domowe przygotowanie to klucz Przygotowanie jedzenia, które po powrocie ze szpitala, w czasie odnajdywania się w nowej rzeczywistości, będziecie mogli spokojnie odgrzać, by mieć zdrowy obiad – to całkowity game changer.Dlatego warto pod koniec ciąży przyrządzić kilka dań, które można zapasteryzować czy zamrozić, by w chwili kryzysu nie przejmować się obiadem, tylko w 100% skupić się na dziecku. Wahania nastrojów – jak zadbać o relację i emocje? III trymestr ciąży to bardzo często huśtawka nastrojów u kobiet. Podekscytowanie miesza się ze strachem, zmęczenie z wielkimi przypływami sił.Wahania nastrojów u pań bardzo mocno odbijają się na panach – dlatego pamiętajcie, by w tym czasie szczególnie o siebie zadbać.

Bezpieczne podróże z dzieckiem: Jak wybrać idealny fotelik samochodowy?

Dorota Czaja Sprzedawca Fotelików I Wózków Dziecięcych Bezpieczeństwo naszego dziecka jest dla nas priorytetem, zwłaszcza podczas podróży samochodem. Fotelik samochodowy to niezbędny element wyposażenia każdego pojazdu, w którym przewozimy malucha. Jak wybrać odpowiedni model, który zapewni dziecku maksymalne bezpieczeństwo? Na co zwrócić uwagę przy wyborze fotelika samochodowego? Grupa wiekowa: Foteliki dzielą się na grupy wagowe. Dla noworodków i niemowląt przeznaczone są nosidełka (grupa 0+), a dla starszych dzieci foteliki z wyższych grup wagowych. Montaż: Foteliki można montować na pasy bezpieczeństwa lub na bazie ISOFIX. Baza ISOFIX zapewnia stabilniejsze mocowanie. Funkcje dodatkowe: Niektóre foteliki posiadają dodatkowe funkcje, takie jak możliwość regulacji nachylenia siedziska, wkładki redukcyjne, czy obrotowe siedzisko. Komfort dziecka: Wybierz fotelik, który zapewni dziecku wygodną pozycję podczas podróży. Zwróć uwagę na wyprofilowanie siedziska i zagłówka. Bezpieczeństwo: Najważniejszym kryterium jest bezpieczeństwo. Wybieraj foteliki renomowanych producentów, które przeszły pozytywnie testy zderzeniowe. Dlaczego warto wybrać fotelik z możliwością jazdy tyłem? Jazda tyłem do kierunku jazdy jest najbezpieczniejszą pozycją dla dziecka. W przypadku wypadku, siła uderzenia rozkłada się na większą powierzchnię ciała dziecka, co minimalizuje ryzyko poważnych obrażeń. Eksperci zalecają przewożenie dzieci tyłem przynajmniej do 4. roku życia, a najlepiej jak najdłużej, aż do osiągnięcia maksymalnej wysokości dopuszczalnej przez producenta fotelika. Foteliki obrotowe – czy warto? Foteliki obrotowe ułatwiają wkładanie i wyjmowanie dziecka z samochodu, zwłaszcza dla rodziców z małymi dziećmi. Jednak warto pamiętać, że obrót fotelika do pozycji przodem do jazdy jest dozwolony tylko podczas postoju. Pamiętaj również, że w Polsce jest obowiązek wożenia tyłem do kierunku jazdy do 15 miesiąca życia dziecka, ale według badań zalecamy jazdę tyłem jak najdłużej czyli do 4/6 roku życia. Jak dopasować fotelik do samochodu i dziecka? Montaż: Fotelik musi być prawidłowo zamontowany zgodnie z instrukcją producenta. W razie wątpliwości warto skorzystać z pomocy specjalisty. Dopasowanie do dziecka: Dziecko powinno być odpowiednio zabezpieczone pasami. Pasy muszą być napięte, ale nie za mocno. Regularna kontrola: Regularnie sprawdzaj, czy fotelik jest prawidłowo zamontowany i czy pasy są odpowiednio napięte. Podsumowanie Wybór odpowiedniego fotelika samochodowego to inwestycja w bezpieczeństwo Twojego dziecka. Zwracaj uwagę na jakość wykonania, funkcjonalność i bezpieczeństwo. Pamiętaj, że najważniejsza jest pozycja tyłem do kierunku jazdy, która zapewnia najwyższy poziom ochrony. Jeśli masz wątpliwości co do tego czy Twój maluch ma odpowiednio dobrany fotelik lub bezpieczną pozycję zawsze możesz pojechać do wyspecjalizowanego sklepu i zapytać fachowca. W BOBO-CAR w Łowiczu taka usługa jest zawsze BEZPŁATNA.

Sesja noworodkowa – jak się przygotować? Przewodnik dla rodziców

Renata Włoszczyk Fotograf Noworodkowy, Rodzinny, Porodowy Dlaczego warto zdecydować się na sesję noworodkową? Pierwsze dni życia dziecka mijają niezwykle szybko, a wspomnienia z tego okresu są bezcenne. Profesjonalna sesja noworodkowa pozwala uwiecznić te wyjątkowe chwile w pięknych, dopracowanych kadrach. To pamiątka na całe życie zarówno dla rodziców, jak i dla dziecka, które z czasem będzie mogło zobaczyć swoje pierwsze dni na profesjonalnych fotografiach. Kiedy najlepiej wykonać sesję noworodkową? Najlepszy czas na wykonanie sesji noworodkowej to pierwsze 5–14 dni życia maluszka. W tym okresie noworodki śpią głęboko i są bardziej podatne na delikatne pozycjonowanie, co ułatwia pracę fotografowi. Sesję warto zaplanować już w trakcie ciąży, aby mieć pewność, że fotograf będzie miał dostępny termin. Rodzaje sesji noworodkowych – którą wybrać? Istnieje kilka różnych typów sesji noworodkowych, które różnią się stylem i miejscem realizacji: 1. Sesja noworodkowa w studio Stylizowane ujęcia w przygotowanych aranżacjach Profesjonalne akcesoria, tła i oświetlenie Idealna dla rodziców ceniących estetyczne, dopracowane kadry 2. Sesja noworodkowa lifestyle w domu Naturalne ujęcia w codziennym otoczeniu Pokazuje emocje i relacje w rodzinie Świetny wybór dla osób ceniących autentyczność 3. Sesja noworodkowa w plenerze Najlepsza dla starszych noworodków (powyżej 3 tygodni) Naturalne światło i piękne otoczenie Doskonała opcja na wiosnę i lato 4. Sesja noworodkowa w szpitalu Uchwycenie pierwszych chwil życia maluszka Zdjęcia pełne emocji i wzruszeń Wymaga wcześniejszej organizacji z fotografem i personelem szpitalnym Jak przygotować się do sesji noworodkowej? 1. Wybór fotografa Kluczowe jest znalezienie doświadczonego fotografa specjalizującego się w fotografii noworodkowej. Warto sprawdzić portfolio, opinie klientów i porozmawiać o oczekiwaniach. 2. Przygotowanie maluszka Karmienie przed sesją – najedzone dziecko jest spokojniejsze. Ubiór – najlepiej luźne ubranka, które łatwo zdjąć, nie pozostawiające odcisków na skórze. Komfort – w studio fotograf zwykle dba o odpowiednią temperaturę, w domu warto zadbać o przytulne warunki. 3. Stylizacja i akcesoria Fotograf często zapewnia rekwizyty, ale można również zabrać ulubiony kocyk, maskotkę czy rodzinne pamiątki, które nadadzą zdjęciom wyjątkowego charakteru. 4. Planowanie sesji rodzinnej Sesja noworodkowa to doskonała okazja do wykonania zdjęć rodzinnych. Warto przygotować się na wspólne ujęcia z rodzicami i rodzeństwem, ubierając się w stonowane kolory, które nie odwracają uwagi od maluszka. Podsumowanie Sesja noworodkowa to wyjątkowa pamiątka, która pozwala zatrzymać w kadrze najpiękniejsze chwile pierwszych dni życia maluszka. Wybór odpowiedniego fotografa, stylu sesji i odpowiednie przygotowanie to klucz do udanych zdjęć. Niezależnie od wybranego rodzaju sesji, warto zaplanować ją z wyprzedzeniem, by zapewnić sobie i dziecku komfort oraz piękne wspomnienia na lata. Renata Włoszczyk

Uzupełniający urlop macierzyński – nowe przepisy 2025

Joanna Nowak Radca Prawny/prezes Zarządu Fundacji Gonito Uzupełniający urlop macierzyński – komu przysługuje i jak go uzyskać? Na skutek nowelizacji Kodeksu pracy z 6 grudnia 2024 roku, rodzicom wcześniaków oraz noworodków wymagających hospitalizacji po porodzie przysługuje uzupełniający urlop macierzyński. Nowe przepisy weszły w życie 19 marca 2025 roku. Nowe przepisy dotyczące urlopu macierzyńskiego Nowelizacja dodała art. 180(2) KP, zgodnie z którym pracownica lub pracownik-ojciec wychowujący dziecko ma prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego bezpośrednio po zakończeniu podstawowego urlopu macierzyńskiego w przypadku narodzin dziecka: Przed 28. tygodniem ciąży lub z masą urodzeniową ≤ 1000 g – 1 tydzień urlopu za każdy tydzień hospitalizacji do 15. tygodnia po porodzie. Między 28. a 37. tygodniem ciąży i masie urodzeniowej > 1000 g – 1 tydzień urlopu za każdy tydzień pobytu w szpitalu do 8. tygodnia po porodzie. Po 37. tygodniu ciąży – jeśli noworodek przebywa w szpitalu co najmniej 2 dni od 5. do 28. dnia po porodzie, przysługuje 1 tydzień urlopu za każdy tydzień hospitalizacji do 8. tygodnia po porodzie. Zasiłek macierzyński a urlop uzupełniający Za czas uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński, wypłacany na zasadach analogicznych do podstawowego urlopu macierzyńskiego. Urlop macierzyński przy porodzie mnogim W przypadku narodzin więcej niż jednego dziecka, przy ustalaniu wymiaru urlopu uzupełniającego bierze się pod uwagę: masę ciała najlżejszego dziecka okres hospitalizacji najdłużej przebywającego w szpitalu dziecka Jak złożyć wniosek o uzupełniający urlop macierzyński? Wniosek można złożyć w formie papierowej lub elektronicznej. Należy go dostarczyć co najmniej 21 dni przed końcem podstawowego urlopu macierzyńskiego. Wymagane jest zaświadczenie ze szpitala potwierdzające okres hospitalizacji noworodka. Pracodawca ma obowiązek uwzględnić wniosek. Nowe przepisy ułatwiają rodzicom wcześniaków i noworodków wymagających leczenia szpitalnego wydłużenie opieki nad dzieckiem. Sprawdź, czy przysługuje Ci dodatkowy urlop macierzyński i złóż wniosek na czas! Joanna Nowak

Automatyczne przedłużenie terminowej umowy o pracę do dnia porodu i wyjątki od tej zasady

Joanna Nowak Radca Prawny/prezes Zarządu Fundacji Gonito Automatyczne przedłużenie umowy – podstawowe zasady i wyjątki Ochrona trwałości stosunku pracy, wyraża się między innymi automatycznym przedłużeniem terminowej umowy o pracę do dnia porodu. Jednak i ta zasada doznaje pewnych wyjątków. Ochrona trwałości stosunku pracy pracownicy w ciąży przejawia się również automatycznym przedłużeniem umowy terminowej do dnia porodu. Ale i w tym przypadku ustawodawca przewidział pewne wyjątki, mianowicie: w przypadku zatrudnienia pracownicy na umowę o pracę na czas określony lub umowę o pracę na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, a które to umowy uległyby rozwiązaniu przed upływem trzeciego miesiąca ciąży. Innymi słowy przedłużeniu do dnia porodu, automatycznie, bez potrzeby jakiegokolwiek działania ze strony pracodawcy czy pracownika, podlegać będą wyłącznie te umowy na czas określony i okres próbny (powyżej jednego miesiąca), których termin rozwiązania przypada na dzień po ukończeniu trzeciego miesiąca ciąży, przy czym pamiętać należy iż miesiące ciąży liczy się inaczej aniżeli miesiące kalendarzowe. Miesiąc ciąży obejmuje 28 dni (1 miesiąc odpowiada 4 równym tygodniom). Oznacza to, że 3 miesiące ciąży to zawsze 12 tygodni (84 dni). umowa nie ulegnie przedłużeniu do dnia porodu również w przypadku zatrudnienia pracownicy na umowę o pracę na czas określony, zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Tak długo jak trwa umowa o pracę zawarta na czas zastępstwa nieobecnego pracownika, tak długo ciężarna pracownica zastępująca będzie objęta ochroną przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem umowy o pracę. Natomiast jej umowa zakończy się z upływem czasu, na jaki została zawarta, w momencie gdy zakończy się okres usprawiedliwionej nieobecności pracownika zastępowanego. Nie ma przy tym znaczenia, w którym miesiącu ciąży będzie pracownica zastępująca. (Zatrudnienie na czas zastępstwa a przedłużenie umowy do dnia porodu – Katarzyna Wrońska-Zblewska). Świadczenia chorobowe po zakończeniu umowy Jeżeli pracodawca nie będzie zobowiązany do przedłużenia umowy do dnia porodu, a pracownica będzie nadal niezdolna do pracy, to pracodawca będzie zobowiązany wypłacić świadczenie chorobowe za okres do końca zatrudnienia, natomiast po tej dacie wypłatę przejmuje ZUS. (W związku z tym, płatnik przekazuje do organu rentowego zaświadczenie ZUS ZLA (pozostawiając w aktach kserokopię potwierdzoną za zgodność z oryginałem) oraz zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3, dokumentujące przychody pracownika stanowiące podstawę do ustalenia wysokości zasiłku). Joanna Nowak

Specjalne uprawnienia kobiet z cukrzycą typu I – refundacja i diagnostyka

Joanna Nowak Radca Prawny/prezes Zarządu Fundacji Gonito Test obciążenia glukozą – cel i procedura wykonania badania Test obciążenia glukozą – inaczej krzywa cukrowa – jest rutynowym badaniem wykonywanym u kobiet w ciąży, zazwyczaj pomiędzy 24 a 28 tygodniem ciąży. Test obciążenia glukozą, znany również jako krzywa cukrowa, to badanie diagnostyczne stosowane w celu oceny, jak organizm przetwarza glukozę. Jest to kluczowy test w diagnostyce cukrzycy oraz stanu przedcukrzycowego. Polega on na pomiarze poziomu glukozy we krwi w różnych odstępach czasu po spożyciu określonej ilości roztworu glukozy. Test obciążenia glukozą wymaga, aby pacjent był na czczo przez co najmniej 8-12 godzin przed badaniem. Oznacza to, że nie można jeść ani pić (oprócz wody) w tym okresie. Znaczenie testu dla zdrowia matki i dziecka Wyniki testu pozwalają ocenić, jak organizm radzi sobie z metabolizmem glukozy i czy istnieje ryzyko cukrzycy ciążowej (czyli stanu, w którym u kobiet, które przed ciążą nie miały cukrzycy, rozwija się wysoki poziom glukozy we krwi) lub stanów przedcukrzycowych. Jest to niezwykle ważne zarówno z uwagi na zdrowie matki jak i dziecka. Konsekwencje wykrycia cukrzycy ciążowej Wykrycie cukrzycy ciążowej pozwala na podjęcie odpowiednich działań zaradczych, takich jak wprowadzenie zmian w diecie, aktywności fizycznej, a w razie potrzeby również wdrożenie leczenia farmakologicznego. Podstawy prawne refundacji wyrobów medycznych Podstawę prawną regulacji zasad refundacji wyrobów medycznych stanowi Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 roku w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie. Refundacja zestawów infuzyjnych do osobistej pompy insulinowej W przedmiotowym rozporządzeniu znajdziemy informację o wysokości udziału własnego kobiet ciężarnych (czyli świadczeniobiorcy) w limicie finansowania ze środków publicznych zestawów infuzyjnych do osobistej pompy insulinowej, który to udział określony został na poziomie 0%. Innymi słowy kobiecie ciężarnej przysługuje 100% refundacji na zestawy infuzyjne do osobistej pompy insulinowej (obejmujące wkłucie, łącznik i dren). Refundacja obejmuje 10 sztuk miesięcznie. Osoby uprawnione do wystawiania zleceń na wyroby medyczne Rozporządzenia określa też jasno osoby uprawnione do wystawiania zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne, o których mowa powyżej. Wśród nich wymienia: Lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie diabetologii Lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie położnictwa i ginekologii Lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie endokrynologii ginekologicznej i rozrodczości Lekarza podstawowej opieki zdrowotnej Pielęgniarkę lub położną. Rekomendacje dotyczące wyboru szpitala Nadto kobiety w ciąży, u których zdiagnozowano cukrzycę ciążową, powinny zdecydowanie rozważyć poród w szpitalu specjalizującym się w opiece nad pacjentkami z cukrzycą ciążową. Szpitale te mają doświadczony personel medyczny oraz odpowiednie zaplecze technologiczne, co pozwala na skuteczne monitorowanie zarówno stanu zdrowia matki, jak i dziecka. Profesjonalna opieka w takim ośrodku może znacząco zmniejszyć ryzyko komplikacji podczas porodu. Joanna Nowak

Uprawnienia kobiet karmiących piersią – przerwy w pracy, prace wzbronione i poradnictwo laktacyjne

Joanna Nowak Radca Prawny/prezes Zarządu Fundacji Gonito Ochrona prawna kobiet karmiących piersią Ochrona kobiet karmiących piersią jest istotnym zagadnieniem zarówno w kontekście prawnym, medycznym jak i społecznym. W Polsce, istnieją przepisy prawne oraz inicjatywy mające na celu wspieranie i ochronę kobiet karmiących piersią. Kluczowe aspekty prawne ochrony kobiet karmiących piersią PRAWO DO PRZERW W PRACY Z przepisów Kodeksu pracy (art. 187) wynika, iż pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy, wliczanych do czasu pracy. Od tej zasady istnieją jednak odstępstwa, mianowicie: Pracownica karmiąca więcej niż jedno dziecko ma prawo do dwóch przerw w pracy, po 45 minut każda. Pracownicy zatrudnionej przez czas krótszy niż 4 godziny dziennie przerwy na karmienie nie przysługują. Pracownicy, której czas pracy nie przekracza 6 godzin dziennie, przysługuje jedna przerwa na karmienie. Przerwy na karmienie mogą być, na wniosek pracownicy, udzielane łącznie. Ponadto nie ma przeszkód, aby pracownica w miejsce połączonych przerw odpowiednio wcześniej kończyła swoją pracę. Fakt karmienia dziecka piersią, przez określony czas, pracownica powinna potwierdzić stosownym zaświadczeniem lekarskim. Pozbawienie przez pracodawcę, pracownicy karmiącej piersią, w/w uprawnień narazi go na odpowiedzialność wykroczeniową. Jak już wyżej wspomniano, przerwy związane z karmieniem dziecka, wlicza się do czasu pracy. A zatem traktuje się je tak jak gdyby ona faktycznie w tym czasie pracowała, tym samym pracownica zachowuje prawo do wynagrodzenia. Prace wzbronione kobietom karmiącym piersią Kobiety karmiące dziecko piersią (podobnie jak kobiety w ciąży) nie mogą wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie lub karmienie dziecka piersią (art. 176 KP). Wśród prac wzbronionych wymienia się prace: związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym ręcznym transportem ciężarów, mogące mieć niekorzystny wpływ ze względu na sposób i warunki ich wykonywania, z uwzględnieniem rodzajów czynników występujących w środowisku pracy i poziomu ich występowania Wobec tego, iż przepis określa generalny i bezwzględny zakaz wykonywania przez kobiety karmiące dziecko piersią prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia, a mogących mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowi lub karmienie dziecka piersią, pracownica ma prawo do odmowy wykonania poleceń przełożonych w tym zakresie, jako sprzecznych z przepisami prawa pracy, bez obaw przed konsekwencjami ze strony pracodawcy, choćby takimi jak wypowiedzenie umowy czy nałożenie kar porządkowych. O obowiązkach pracodawcy, związanych z zatrudnianiem pracownicy karmiącej dziecko piersią, przy pracach wzbronionych dowiesz się szerzej z art. 179 KP. Pracodawca zatrudniający pracownicę karmiącą przy pracy wzbronionej jest obowiązany, w zależności od rodzaju wykonywanej pracy: przenieść pracownicę do innej pracy, a jeżeli przeniesienie jest niemożliwe, zwolnić ją na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy, dostosować warunki pracy do wymagań określonych w przepisach lub ograniczyć czas pracy, aby wyeliminować zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa pracownicy, a jeżeli dostosowanie warunków pracy na dotychczasowym stanowisku pracy lub skrócenie czasu pracy jest niemożliwe lub niecelowe, pracodawca jest obowiązany przenieść pracownicę do innej pracy, a w razie braku takiej możliwości zwolnić pracownicę na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy. Prawo do poradnictwa laktacyjnego Karmienie piersią jest pięknym i naturalnym, ale jednocześnie wymagającym procesem, który przynosi liczne korzyści zarówno matce, jak i dziecku. Aby jednak karmienie piersią przebiegało prawidłowo, często potrzebne jest odpowiednie profesjonalne wsparcie osoby, która udzieli świeżo upieczonej mamie instrukcji. Prawidłowe bowiem przystawienie dziecka do piersi jest kluczowe dla skutecznego karmienia. Jednocześnie niewłaściwa technika może prowadzić do problemów takich jak ból sutków, zastoje pokarmu, a nawet zapalenie piersi. Co za tym idzie może prowadzić do zniecierpliwienia i turbulencji emocjonalnych karmiącej piersią mamy. Ustawa o wsparciu kobiet w ciąży i rodziny „ Za życiem”, wśród uprawnień na rzecz kobiet w ciąży oraz dziecka wymienia uprawnienie do poradnictwa laktacyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem matek dzieci urodzonych przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży lub urodzonych z masą urodzeniową poniżej 2500 g. Jednocześnie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, gwarantuje opiekę położnej podstawowej opieki zdrowotnej, w zakresie nauki prawidłowego karmienia piersią, oceny odruchów noworodka, sposobu oraz technik karmienia piersią. Joanna Nowak

Prawo do urlopu macierzyńskiego – zasady, wymiar i zasiłek

Joanna Nowak Radca Prawny/prezes Zarządu Fundacji Gonito Prawo do urlopu macierzyńskiego – zasady i wymiar Każda kobieta ma prawo do urlopu macierzyńskiego, który pozwala na odpoczynek i regenerację po porodzie oraz na adaptację do nowej roli matki. To niezwykle istotny czas dla kobiety, umożliwiający jej fizyczną i psychiczną rekonwalescencję oraz nawiązanie więzi z dzieckiem bez konieczności natychmiastowego powrotu do pracy. Wymiar urlopu macierzyńskiego Zgodnie z art. 180 Kodeksu pracy, urlop macierzyński przysługuje w następującym wymiarze: 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka, 31 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci, 33 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci, 35 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci, 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci. Kobieta może rozpocząć urlop macierzyński do 6 tygodni przed porodem. W takim przypadku po narodzinach będzie mogła wykorzystać pozostałą część urlopu aż do osiągnięcia pełnego wymiaru. Czy można zrezygnować z urlopu macierzyńskiego? Pracownica może zrezygnować z części urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu co najmniej 14 tygodni po porodzie, jeśli: pozostałą część urlopu przejmie ojciec wychowujący dziecko, osobistą opiekę nad dzieckiem sprawować będzie ojciec, który w tym celu przerwie działalność zarobkową. W przypadku orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji, kobieta może zrezygnować z urlopu po 8 tygodniach, jeśli opiekę nad dzieckiem przejmie ojciec lub inny członek najbliższej rodziny. Urlop macierzyński a wynagrodzenie Urlop macierzyński można wykorzystać wyłącznie w naturze – oznacza to, że nie można go zamienić na ekwiwalent pieniężny. W okresie trwania urlopu przysługuje zasiłek macierzyński, który otrzymują nie tylko pracownice, ale także osoby podlegające ubezpieczeniu chorobowemu, nawet jeśli nie są zatrudnione na umowę o pracę. Wyjątkowe sytuacje Prawo pracy przewiduje również szczególne sytuacje, w których urlop macierzyński może być skrócony lub zmodyfikowany, np.: pobyt matki w szpitalu, śmierć matki w trakcie urlopu macierzyńskiego, porzucenie dziecka przez matkę. W przypadku martwego urodzenia lub śmierci dziecka w ciągu pierwszych 8 tygodni życia, wymiar urlopu macierzyńskiego jest regulowany przez art. 180(1) Kodeksu pracy. Komu przysługuje urlop macierzyński? Urlop macierzyński przysługuje wyłącznie pracownicom, czyli kobietom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Nie obejmuje on osób pracujących na umowach cywilnoprawnych (np. umowa zlecenie). Jednak osoby wykonujące pracę nakładczą (chałupniczą) mogą skorzystać z tego uprawnienia. Dzięki powyższym regulacjom prawnym matki mają możliwość spokojnej opieki nad dzieckiem, jednocześnie zachowując prawo do świadczeń finansowych. Joanna Nowak

Prawo do diagnostyki prenatalnej – przełom pierwszego i drugiego trymestru

Joanna Nowak Radca Prawny/prezes Zarządu Fundacji Gonito Znaczenie diagnostyki prenatalnej Prawo kobiety w ciąży do diagnostyki prenatalnej jest jednym z kluczowych elementów opieki zdrowotnej, a mającym na celu ochronę zdrowia zarówno matki, jak i jej dziecka. Diagnostyka prenatalna obejmuje, między innymi badania nieinwazyjne, takie jak badanie biochemiczne czy badanie USG płodu oraz badania inwazyjne takie jak między innymi amniopunkcja czy biopsja kosówki. Badania te pozwalają na wczesne wykrycie wad genetycznych, chorób i innych nieprawidłowości u płodu. Jest to ważne nie tylko z punktu widzenia zdrowia matki i dziecka, ale również dla umożliwienia przyszłym rodzicom podjęcia świadomych decyzji dotyczących ciąży i dalszego postępowania medycznego. Zmiany w dostępie do diagnostyki prenatalnej Istotne zmiany w prawie, które wpłynęły na dostęp do diagnostyki prenatalnej, wprowadziło Rozporządzenie Ministerstwa Zdrowia, z dnia 14 maja 2024 roku, zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych w zakresie programów zdrowotnych. Na skutek tych zmian każda kobieta, która jest w ciąży, może wykonać badania prenatalne bezpłatnie – niezależnie od swojego wieku, zniesione bowiem zostało ograniczenie wiekowe (35 lat) w programie badań prenatalnych. Terminy wykonywania badań prenatalnych Powołane wyżej rozporządzenie precyzuje również terminy, w których powinny zostać wykonane poszczególne, priorytetowe badania prenatalne. I tak, w ramach programu zdrowotnego „Poradnictwo i badania biochemiczne” i „Poradnictwo i USG płodu w kierunku diagnostyki wad wrodzonych” przeprowadza się następujące badania: BADANIE BIOCHEMICZNE – badanie krwi matki, takie jak test PAPP-A, estriol, α-fetoproteina (AFP) czy gonadotropina kosmówkowa – wolna podjednostka beta (free-β-HCG), które to badania pomagają ocenić ryzyko wystąpienia wad genetycznych, takich jak np. zespół Downa, Edwardsa czy Patau – należy je wykonać w okresie między 11. a 14. tygodniem ciąży. USG PŁODU – standardowe badanie ultrasonograficzne, które pozwala na ocenę rozwoju płodu oraz wykrycie ewentualnych wad anatomicznych – które powinno zostać wykonane w I trymestrze pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży, a w II trymestrze między 18. a 22. tygodniem ciąży. Aby wykonać powyższe badania, należy pozyskać skierowanie od lekarza prowadzącego ciążę, które zawiera informację o zaawansowaniu ciąży, określoną w tygodniach. Badania inwazyjne w diagnostyce prenatalnej W przypadku programów zdrowotnych „Poradnictwo i badania genetyczne” oraz „Pobranie materiału płodowego do badań genetycznych” wykonuje się następujące badania: Klasyczne badania cytogenetyczne, Cytogenetyczne badania molekularne, Badania metodami biologii molekularnej AMNIOPUNKCJA – inwazyjne badanie, polegające na pobraniu próbki płynu owodniowego w celu analizy genetycznej płodu, BIOPSJA trofoblastu – inwazyjne badanie, polegające na pobraniu fragmentu kosmówki w celu analizy genetycznej, KORDOCENTEZA – inwazyjne badanie polegające na nakłuciu pod kontrolą obrazu ultrasonograficznego naczyń pępowiny i aspiracji krwi płodu. Kryteria kwalifikacji do badań inwazyjnych Powyższe badania wykonuje się u kobiet w ciąży spełniających co najmniej jednoz poniższych kryteriów: wystąpienie w poprzedniej ciąży aberracji chromosomowej płodu lub dziecka; stwierdzenie wystąpienia strukturalnych aberracji chromosomowych u ciężarnej lubu ojca dziecka; stwierdzenie znacznie większego ryzyka urodzenia dziecka dotkniętego chorobą uwarunkowaną monogenowo lub wieloczynnikową; stwierdzenie w czasie ciąży nieprawidłowego wyniku badania USG lub badań biochemicznych wskazujących na zwiększone ryzyko aberracji chromosomowej lub wady płodu. Procedura skierowania na badania inwazyjne Aby wykonać powyższe badania wymagane jest skierowanie, zawierające informacjeo wskazaniach do objęcia tymi częściami programu wraz z opisem nieprawidłowościi dołączonymi wynikami badań potwierdzającymi zasadność skierowania do tych części programu, wystawione przez lekarza prowadzącego ciążę lub skierowanie z etapu „Poradnictwo i USG płodu w kierunku diagnostyki wad wrodzonych”. Joanna Nowak