Z chwilą porodu dla każdej rodziny zaczyna się nowy etap w życiu. Po 9 miesiącach oczekiwania rodzice mogą w końcu zobaczyć, poznać i dotknąć swoje nowonarodzone dziecko, które do tej pory oglądali na zdjęciach USG.
Kontakt skóra do skóry – pierwszy moment bliskości
Noworodek bezpośrednio po porodzie położony jest na klatkę piersiową mamy – jest to moment rozpoczęcia niezwykle istotnego kontaktu skóra do skóry. W tym czasie wykonuje się wiele czynności, m.in. po ustąpieniu tętnienia pępowiny (około 1 minuty od porodu), następuje odpępnienie – położna zakłada klamerkę na pępowinie bliżej brzuszka dziecka, a tata może przeciąć pępowinę. Jeśli stan zdrowia dziecka i mamy na to pozwala, kontakt skóra do skóry trwa nieprzerwanie przez 2 godziny na sali porodowej. Ten czas ma ogromne znaczenie dla dziecka, ponieważ ma na celu kolonizację florą bakteryjną mamy, zapewnienie ciepła i bezpieczeństwa, stabilizację parametrów życiowych (oddechu, temperatury, saturacji), a także zniwelowanie reakcji stresowej po porodzie. Dla mamy kontakt ten jest ważny, ponieważ sprzyja nawiązaniu więzi z dzieckiem, zmniejsza ryzyko wystąpienia depresji poporodowej oraz obniża stres okołoporodowy. Jeśli kontakt z mamą jest niemożliwy, dziecko może być położone na klatce piersiowej taty lub innej bliskiej osoby
Pierwsze karmienie piersią
To również moment pierwszego przystawienia dziecka do piersi, aby pobrało siarę – pierwsze mleko, które powinno zapewnić noworodkowi odpowiedni poziom glikemii oraz dostarcza przeciwciała. Pierwsze karmienie rozbudza laktację u mamy i zmniejsza ryzyko krwotoku poporodowego, gdyż ssanie piersi powoduje obkurczanie macicy poprzez wyrzut oksytocyny.
Pierwsze badania i procedury medyczne
Na sali porodowej u noworodka zakładane są opaski identyfikacyjne oraz wykonywana jest profilaktyka przedniego odcinka oka – Zabieg Credego, czyli aplikacja maści do oka, aby zapobiec infekcji bakteryjnej. Po pierwszych dwóch godzinach spędzonych na bloku porodowym, mama i dziecko są przenoszeni na oddział położniczo-noworodkowy, gdzie pozostaną do czasu wypisu ze szpitala.
Pierwsza doba – poznanie noworodka
Pierwsza doba to czas na pierwsze poznanie się mamy i dziecka. Noworodek zwykle jest spokojny, odpoczywa po trudach porodu. W ciągu pierwszych 24 godzin wykonuje się test pulsoksymetryczny, sprawdzający saturację krwi i czynność serca, a także pomiary masy i długości ciała, obwodu główki i brzucha. W pierwszych 12 godzinach dziecko badane jest przez neonatologa lub pediatrę. Po pozytywnej kwalifikacji i zgodzie rodziców, wykonywane są szczepienia przeciw WZW B oraz podawana jest witamina K.
Karmienie noworodka w pierwszej dobie
W trakcie tej doby następuje również pierwsze przystawienie dziecka do piersi i ssanie. Noworodek w pierwszych dwóch godzinach po porodzie jest zazwyczaj bardzo aktywny, możemy zaobserwować odruch Breast Crawl – dziecko samodzielnie pełznie w kierunku piersi mamy, odpychając się nogami od jej brzucha, aby podjąć próbę ssania. Jeśli noworodek ssał aktywnie zaraz po porodzie, może nie być głodny przez kolejne 12 godzin, jednak należy go zachęcać do ssania w ciągu 6 godzin po porodzie. Następne karmienia odbywają się co 3 godziny, proponując dziecku obie piersi na jedno karmienie. W kolejnych dobach noworodek powinien być karmiony 8-12 razy na dobę, w tym 1-2 karmienia w nocy. Przed karmieniem należy sprawdzić, czy pieluszka jest sucha, co pomoże rozbudzić dziecko i zapewni mu komfort w trakcie jedzenia.
Obserwacja oznak głodu
Obserwacja dziecka od pierwszych chwil jest bardzo ważna – może ona pomóc w rozpoznawaniu oznak głodu, takich jak otwieranie buzi, wysuwanie języka, przekręcanie główki na boki, ssanie paluszków czy piąstek. Płacz jest późnym objawem głodu i lepiej go unikać, ponieważ zdenerwowane dziecko trudniej przystawić do piersi.
Znaczenie spokoju i bliskości
Pierwsza doba to czas, kiedy dziecko szuka kontaktu z mamą, ponieważ czuje się przy niej najbezpieczniej. Otoczenie, w którym się rodzi, jest dla noworodka nowe i nieznane, dlatego spokój, ciepło i cierpliwość w tych pierwszych chwilach mają ogromne znaczenie.
